Sau những vụ thu hoạch hoa quả, rau từ mảnh vườn nhà mình, các bạn muốn lưu giữ lại những hạt giống của cây trồng đã được thu hoạch, mà lo ngại băn khoăn chưa rõ phương pháp bảo quản hạt giống được tốt nhất. Sau đây chúng tôi xin mách với các bạn những cách bảo quản hạt giống hoa quả, rau để giúp các bạn giữ lại những giống cây trồng tốt, có năng suất cao né.
Hãy thu hoạch hạt giống đúng cách
– Để có được những giống hạt cây trồng tốt, các bạn phải thu hoạch cây trồng một cách đúng cách và cẩn thận. Trước tiên, các bạn lựa chọn hạt giống từ những cây phát triển tốt, khỏe mạnh, có năng suất cao nhất giữ lại làm giống. Những cây rau, hoa quả bị lai tạp do sự thụ phấn ngẫu nhiên, có thể trạng yếu, năng suất không cao thì cần loại bỏ để lưu giữ lại được giống thuần chủng tốt nhất.
– Thời gian khi các bạn thu hoạch hạt giống phải đúng thời điểm, hạt đã đủ già chín, không quá non hay yếu rất dễ dàng phát sinh mầm bệnh sau này.
Quy trình cách bảo quản hạt giống
– Hãy phơi, sấy hạt giống: Hạt giống sau khi được các bạn thu hoạch cần phải phơi, sấy để khi ta bảo quản được tốt nhất. Khi các bạn phơi, sấy hạt giống không nên phơi trực tiếp trên sân bê tông, sân gạch, mà nên dùng mẹt, nia để phơi cho hạt được khô đồng đều, không bị biến dạng bởi nhiệt độ. Nếu như ta sấy hạt giống, cần duy trì nhiệt độ từ 35-40 độ C. Những hạt giống tốt sẽ là những hạt tròn, mẩy, đều nhau, tỉ lệ nảy mầm rất cao.
– Sau khi phơi, sấy hạt giống, các bạn cần để hạt giống thật nguội mới cất vào các dụng cụ để bảo quản. Việc để nguội hạt giống để tránh hạn chế hạt giống hô hấp, thoát hơi nước trong quá trình khi bảo quản.
– Lựa chọn dụng cụ để bảo quản hạt giống: Việc chọn lựa dụng cụ bảo quản phù hợp đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình khi ta bảo quản hạt giống. Dụng cụ bảo quản mà tốt sẽ giúp hạt giống giữ được những phẩm chất tốt, tỉ lệ nảy mầm, sức sống tốt nhất,… Các bạn nên chọn những bình thủy tinh, sành sứ để mang lại tính hiệu quả tốt nhất. Trước khi sử dụng, các bạn cần rửa sạch, lau khô, để nguội rồi mới cho hạt giống vào. Bên ngoài, các bạn cần dán nhãn ghi tên hạt giống, ngày bảo quản,…
Cách bảo quản hạt giống từ quả tươi
– Phương pháp bảo quản hạt giống từ cây, rau trong vườn trải qua 4 bước chính bao gồm: Thu hoạch hạt giống, phơi khô hạt giống, lựa chọn hạt tốt và bảo quản hạt giống trong lọ kín ở nơi khu vực râm mát. Các bước cụ thể như sau:
+ Bước 1: Thu thập hạt giống
Một số loại hạt giống được bao bọc bởi một lớp gel ta cần loại bỏ trước khi sấy khô. Các bạn cần chọn lựa hạt giống tốt trước khi tiến hành bảo quản để dùng cho năm sau. Hạt giống tốt là hạt giống được lấy từ những cây phát triển có năng suất tốt, khoẻ mạnh. Không nên thu hạt từ những cây chậm phát triển, quả nhỏ. Khi các bạn thu thập hạt giống, có khi sẽ nhận thấy bên ngoài hạt có một lớp gel trong, hơi nhớt (ví dụ như trong cà chua). Lớp gel này là một nguồn thực phẩm bổ sung cho hạt giống, nhưng nó không cần khi chúng ta bảo quản hạt giống. Chính vì vậy, cần loại bỏ lớp gel bao quanh hạt. Cách làm sạch hạt giống rất dễ đơn giản, chỉ cần cho hạt vào một chiếc hộp có nắp, thêm nước. Lắc hay khuấy đều hạt giống trong nước. Lúc này, lớp gel sẽ tách ra khỏi hạt và ta có thể rửa sạch.
+ Bước 2: Phơi sấy khô hạt
Khi các bạn đã loại bỏ sạch lớp gel ở bên ngoài, cần sấy khô hạt giống trước khi mang đi cất lưu trữ. Điều này cho phép hạt bước vào giai đoạn ngủ và nảy mầm vào đúng thời điểm ta gieo trồng. Bên cạnh đó, phơi khô cũng giúp loại bỏ đi độ ẩm trong hạt, giúp cho hạt giống không bị mốc, sâu bệnh. Để làm khô hạt giống cần lưu trữ, các bạn không nên phơi hạt trực tiếp trên nền bê tông ngoài trời nắng nóng vì có thể giết chết mầm hạt. Cách phơi hạt giống chuẩn nhất là trải hạt thành một lớp mỏng trên giấy, mẹt,… để ở nơi khu vực khô ráo, thoáng mát. Mỗi ngày đảo hạt từ 1 đến 2 lần để bảo đảm tất cả các mặt của hạt giống đều khô.
+ Bước 3: Chọn lựa hạt giống tốt
Chọn hạt giống là một trong những yếu tố rất quan trọng, điều này sẽ quyết định đến năng suất và chất lượng hạt giống. Chính vì vậy, để có một vụ mùa bội thu, các bạn cần chọn những hạt mẩy, thân tròn, không bị sứt sẹo. Đấy sẽ là những hạt giống khoẻ mạnh, có thể bảo quản trong thời gian lâu dài hơn.
+ Bước 4: Chứa đựng hạt giống vào hộp hay túi kín
Khi đã chọn đủ số hạt giống cần bảo quản, các bạn chỉ cần cho hạt vào hộp hay túi kín và để cất gọn vào nơi khu vực tối, mát mẻ, tránh hạn chế không có ánh nắng trực tiếp. Và các bạn đừng quên viết tên hạt giống cùng ngày bảo quản lên hộp hay túi đựng hạt giống để ta được thuận tiện cho việc theo dõi và sử dụng sau này.
– Cách bảo quản hạt giống trong thời gian dài
Nếu như các bạn có một số lượng hạt giống lớn và không thể dùng hết trong một lần thì cũng đừng quá lo ngại. Các bạn có thể hoàn toàn bảo quản hạt giống lên tới 3 năm khi thực hiện theo đúng những hướng dẫn sau:
+ Bảo quản hạt giống ở nơi khu vực mát và khô: Hạt giống chỉ có thể sống được trong thời gian dài khi được bảo quản ở nơi khu vực khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ ở khoảng mức 4-5 độ C. Không bảo quản hạt giống trong điều kiện nhiệt độ dưới 0 độ C, vì nhiệt độ này sẽ giết chết một số phôi thực vật. Và nên nhớ hãy cần đặc biệt tránh không bảo quản hạt giống ở môi trường nhiệt độ cao. Vì nhiệt độ cao sẽ làm hạt giống hô hấp mạnh, tiêu hao nhanh các chất dinh dưỡng dự trữ, giảm sức sống của cây.
+ Tránh hạn chế ẩm ướt: Hạt giống ẩm ướt sẽ dễ bị các mầm bệnh, ảnh hưởng đến năng suất gieo trồng. Để bảo đảm hạt giống luôn khô, ta có thể cho vào hộp đựng hạt giống một chút gạo khô hay gói hút ẩm.
– Tránh hạn chế ánh sáng: Hạt giống tiếp xúc với ánh sáng cũng hô hấp mạnh, tiêu hao nhanh chất dinh dưỡng, làm cho cây giảm sức sống, chính vì vậy, nên bảo quản hạt giống trong những hộp kín, đục, không có ánh sáng xuyên qua.
– Những chú ý khi bảo quản hạt giống
+ Dụng cụ bảo quản hạt giống phải có nắp đậy, hạn chế tránh tiếp xúc với mầm bệnh. Hạt giống được làm sạch, sấy khô để bảo đảm độ ẩm khoảng 7-9 %, bảo quản hạt giống nơi khu vực khô ráo, tránh bị hút ẩm.
+ Nhiệt độ khu vực bảo quản luôn mát mẻ, khoảng 20-22 độ C, hạn chế tránh những nơi có nhiệt độ cao sẽ làm giảm độ nảy mầm và sức sống của hạt giống sau này.
Trên đây, chúng tôi đã giới thiệu những cách bảo quản hạt giống chi tiết giúp hạt nảy mầm tốt hơn ở những vụ trồng tiếp theo. Hy vọng chia sẻ trên sẽ giúp các bạn làm vườn dự trữ và để dành riêng cho khu vườn mình những giống tốt cho những vụ sau. Chúc các bạn thành công.
